De Nationale Postcode Loterij is een ongekend succes: je kunt er multimiljonair mee worden en tegelijkertijd wereldwijd mooie projecten mee steunen. Margriet Schreuders is hoofd van de afdeling Goede Doelen bij de loterij en legt uit hoe dit werkt.
Wilde Ganzen is een van de goede doelen die gesteund wordt door de Postcode Loterij. Wat houdt deze steun in?
Schreuders: “Jaarlijks krijgt Wilde Ganzen een bijdrage van de loterij. Die bijdrage kunnen we geven omdat drie miljoen mensen meespelen en een lot kopen. Vijftig procent van wat we ophalen gaat naar organisaties in het maatschappelijk middenveld en Wilde Ganzen is daar in 2010 aan toegevoegd. Het bedrag dat we geven mag vrij besteed worden, wij bemoeien ons daar niet mee. Wij vertrouwen er op dat goede doelen het geld van onze deelnemers op de juiste manier uitgeven.”
Waarom steunen jullie Wilde Ganzen?
“Wilde Ganzen past perfect bij onze visie. Jullie vertegenwoordigen mensen in Nederland die een probleem zien over de grens en die willen helpen de armoede te bestrijden. Daarbij zorgt Wilde Ganzen er ook nog eens voor dat het maatschappelijk middenveld in ontwikkelingslanden wordt gestimuleerd.”
Wat is de visie van de Postcode Loterij?
“De Postcode Loterij is mede opgericht door mensen die bij Novib hebben gewerkt. Wij willen een rechtvaardige en groene wereld. Novib, Natuurmonumenten en VluchtelingenWerk waren de eerste drie doelen die gesteund werden. Die drie zijn ook gelijk een mooi voorbeeld van de thema’s die wij belangrijk vinden: mensenrechten, internationale samenwerking & armoedebestrijding en natuur & milieu.”
Welke organisaties steunen jullie nog meer?
“Wij steunen op dit moment 107 goede doelen. Daar gaat een uitgebreid selectieproces aan vooraf. We financieren zowel organisaties die zelf de helpende hand bieden als organisaties die als waakhond fungeren. In een goede democratie heb je mensen nodig die tegen de overheid of het bedrijfsleven zeggen: dit gaat te ver, er moet verandering komen anders nagelen wij jullie aan de schandpaal. Ik geloof er heilig in dat wanneer je dergelijke organisaties niet financiert, je geen vooruitgang krijgt.”
De combinatie loterij en goede doelen is niet altijd een logische, of wel?
“Toen wij begonnen werden we met argusogen bekeken, zeker ook door mensen uit de goede doelensector zelf. Want om geld te kunnen uitkeren, hebben we een commerciële aanpak nodig. Mensen zagen dat als een tegenstrijdigheid. Wij zien dat juist goede doelen gebaat zijn bij een constante geldstroom. Wie alleen maar afhankelijk is van giften, moet op korte termijn resultaten kunnen boeken om donateurs tevreden te houden en je moet telkens je hand ophouden. Dit jaar keren we 370 miljoen euro uit. Geld waar organisaties innovatieve projecten mee kunnen steunen die de wereld veranderen. Trouwens, de inzet van een loterij voor goede doelen gaat al eeuwen terug: begin 1700 werd het Mauritshuis in Den Haag herbouwd met de opbrengst van een loterij.”
In totaal hebben we al bijna zes miljard euro uitgekeerd. De helft van elk verkocht lot gaat naar goede doelen.
Hoeveel geld geven jullie aan goede doelen?
“In totaal hebben we al bijna zes miljard euro uitgekeerd. De helft van elk verkocht lot gaat naar goede doelen. Dertig procent is prijzengeld en de rest is voor onze organisatie: bijvoorbeeld voor de marketing en de salarissen. Wij zijn een organisatie zonder winststreven, er wordt geen geld uitgekeerd aan aandeelhouders.”
Wat doet de Nationale Postcode Loterij zelf voor een betere wereld?
“Als je een organisatie runt die een rechtvaardige en groene wereld belangrijk vindt, dan moet je ook zelf het goede voorbeeld geven. Zo zitten we in een klimaatneutraal pand en hebben we bij de verbouw van dit kantoor geprobeerd de bouwsector te stimuleren om te innoveren op het gebied van duurzaamheid. Diversiteit en inclusie vinden we ook heel belangrijk, daar proberen we in te sturen bij ons personeelsbeleid. Aan onze deelnemers geven we veel prijzen in natura weg, zoals kookboeken of een fiets. Dat willen we ook zoveel mogelijk duurzaam doen. Plastic willen we daarbij het liefst helemaal uitbannen. Tot slot brengen we onze CO2-uitstoot in kaart en waar mogelijk reduceren we dat en we compenseren onze resterende uitstoot volledig.”
Naast alle mooie prijzen en uitkeringen aan goede doelen, hebben jullie ook het Droomfonds. Wat is dat?
“Het Droomfonds is de meest spannende financieringsmogelijkheid van de Postcode Loterij. Het is ooit ontstaan doordat we merkten dat organisaties risicokapitaal nodig hebben om hele grote problemen in de wereld op te lossen. Wie iets nieuws wil beginnen of een prachtig idee heeft wat veel geld kost, kan maar met moeite financiering vinden. Geldschieters durven vaak niet grote risico’s te nemen. Wij willen problemen bij de wortel aanpakken en stellen via het Droomfonds een groot bedrag beschikbaar voor een groot project.
Zo durfde niemand in 2011 een project te steunen van het Aidsfonds dat in Swaziland alle mensen wilde testen op hiv, om vervolgens direct met de behandeling te beginnen bij mensen met een positieve uitslag. Het was taboe om medicijnen te geven aan mensen die nog gezond waren en het werd financieel niet haalbaar geacht. Wij hebben dit project gesteund en het aantal nieuwe infecties in Swaziland is daardoor bijna gehalveerd! Het toonde aan dat deze manier van werken helpt en werd uiteindelijk door de Wereldgezondheidsorganisatie overgenomen. Zo geeft het Droomfonds moedige initiatieven een kans.”