Guatemala: kleurrijk, levendig en vol mysterieuze Maya-ruïnes. Een prachtig land! De andere kant van de medaille is helaas dat er op veel plekken geen (goede) basisvoorzieningen zijn. Guatemala en Nederland werken samen om hier iets voor de Maya te doen.
Maak kennis met Ana Cal Choc, die in 2011 de organisatie Adicay oprichtte om Maya-gemeenschappen te helpen die in armoede leven. Ze is zelf Maya, en bovenal zeer strijdlustig en daadkrachtig. Het feit dat ze in haar jeugd moest knokken om te overleven, vormt een extra drijfveer. Adicay werkt samen met de Nederlandse stichting Ayuda Maya, in 2010 opgezet door Ineke en Jan de Smidt.
Ana: “Ik kom uit een groot gezin en was een serieus kind. Mijn vader werkte lange dagen in een schoenenfabriek in zeer ongezonde omstandigheden en mijn moeder verkocht groenten en bloemen uit onze tuin op de markt. We kwamen net rond. Na de basisschool had ik diverse baantjes en ’s avonds leerde ik door. Toen mijn vader overleed, stond mijn moeder er alleen voor. Dat was pittig voor ons als gezin. Op een dag ging ik naar de plattelandsgebieden in de regio Alta Verapaz en zag dat er daar geen water, elektriciteit en wegen waren. Dat zette me aan het denken. Vooral de ondervoedde baby’s raakten me. Toen wist ik: hier wil ik iets aan doen! Ik had het geluk dat ik twee keer een beurs won en de kans kreeg om landbouw, watertechniek en sociaal werk te studeren. Inhoudelijk geweldig, al vond ik mijn studietijd zwaar. Ik miste mijn familie. Maar die opoffering was nodig om mijn doel te kunnen bereiken; werken aan verbetering.”
Ineke, Jan en ik hebben wekelijks contact. Omdat zij regelmatig in Guatemala zijn geweest, weten ook zij hoe de mensen leven in het gebied waar we werken
Ineke: “Ana is dé drijvende kracht achter Adicay. Ze werkt al 20 jaar aan verbetering van watervoorzieningen in rurale gemeenschappen. Het is een eer om met zo’n prachtig mens samen te werken. Ana heeft naast passie voor wat ze doet veel kennis en ervaring op dit gebied. Dankzij haar tomeloze inzet hebben we nu al acht projecten kunnen doen samen. Zij heeft maar één doel voor ogen en heeft daarbij een duidelijke visie en gaat daar helemaal voor.”
Ana: “Nadat ik was afgestudeerd kreeg ik een baan bij een waterorganisatie en klom op tot regiodirecteur. Helaas werd de missie uit het oog verloren, iets dat ik bij meerdere organisaties zie gebeuren, ook bij die van de overheid. Er ontstaat dan corruptie waardoor het oorspronkelijke doel in het gedrang komt. Ik besloot daarom een nieuwe, eigen organisatie op te richten. Met een klein, hecht team sociaal werkers en technici werken we nu aan betere watervoorziening in Alta Verapaz. Doordat alle medewerkers uit dit gebied afkomstig zijn, spreken ze zowel de inheemse taal Q’eqchi’ als Spaans. Zo kunnen ze écht goed contact maken met de families.”
In het begin was er wel eens weerstand tegen onze plannen
Ineke: “Het positieve effect van schoon water is immens. Met Met de projecten van Adicay die we met hulp van Wilde Ganzen hebben gesteund, kregen inmiddels 340 families een beter leven! Ana en haar team bezoeken de geholpen Maya-gemeenschappen regelmatig en zien dat de mensen gezonder zijn, er nauwelijks meer jonge kinderen overlijden en ze meer energie hebben. Het is niet alleen het schone water dat helpt, maar ook een nieuwe manier van leven. Na installatie van de waterleidingen komen sociaal werkers namelijk uitgebreid voorlichting geven over hygiëne, en het belang daarvan, zoals tandenpoetsen en handen wassen. Want dat kan dan gelukkig, maar dat is wel nieuw voor ze. Daarnaast zijn op de plekken waar projecten zijn afgerond nu kleine groentetuinen, waardoor de bewoners meer te eten hebben en ze een deel kunnen verkopen. Economisch gezien is het effect van schoon water dus groot. Samen hebben we veel vertrouwen opgebouwd in Alta Verapaz en gaan we door!”
Ana: “Ineke, Jan en ik hebben wekelijks contact. Omdat zij regelmatig in Guatemala zijn geweest, weten ook zij hoe de mensen leven in het gebied waar we werken. Geen stromend water, geen electra. Kippen, honden, varkens, eenden… alles scharrelt daar rond in huis, terwijl mensen op de grond slapen. Omdat zij zo afgelegen leven, zijn er veel dingen die ze niet kennen, ze zijn gewend aan hun manier van leven. Dat maakt dat verandering, hoe vooruitstrevend ook, niet altijd direct goed voelt voor hen. In het begin was er wel eens weerstand tegen onze plannen, ondanks dat de bewoners regelmatig ziek zijn, er vaak kleine kinderen overlijden en ze veel tijd kwijt zijn aan het halen van – ernstig vervuild – rivierwater. Door ervaring weten we nu dat het helpt om een aantal keren terug te komen om het belang van schoon water nog eens goed uit te leggen. En de laatste jaren is er een duidelijke verandering zichtbaar; doordat de ene gemeenschap de andere gemeenschap vertelt over hoe hun leven verbeterd is, wordt er tegenwoordig direct aangeklopt bij Adicay!”