Vrijwilligers werven: diversiteit is belangrijk
Als adviseur projecten bij Wilde Ganzen spreek ik veel particuliere initiatieven. Het valt mij op dat een groot aantal besturen van stichtingen uit mensen bestaan die veel op elkaar lijken. Dat kan anders.
Logisch , je kent waarschijnlijk veel mensen die dezelfde achtergrond hebben. Bij uitbreiding van jouw stichting ga je snel op zoek naar mensen die je kent. En misschien is het ook wel prettig en veilig om te werken met mensen die de ongeschreven regels met je delen. Maar, wat als we nu eens buiten onze comfort zone gaan? Vaak is dat heel verrijkend! Want zou iemand met een hele andere achtergrond niet een heel nieuw perspectief kunnen hebben op jullie werk? Iemand die een heel nieuw netwerk, andere kennis en ervaringen en nieuwe ideeën met zich meebrengt?
Diversiteit en vrijwilligerswerk
Diversiteit is de laatste tijd een hot topic. Steeds meer organisaties erkennen de meerwaarde van diversiteit op de werkvloer. Niet alleen in het bedrijfsleven, maar ook binnen NGO’s, vrijwilligersorganisaties of particuliere initiatieven wordt diversiteit steeds meer op waarde geschat. Diversiteit gaat over verschillende kenmerken van mensen, denk aan:
- demografie (leeftijd, religie, gender, seksuele diversiteit, cultuur)
- fysieke mogelijkheden
- karaktereigenschappen
- opleidingsniveau
- vakgebieden
- gewenste organisatiecultuur
Diversiteit gaat over de vraag of je organisatie een afspiegeling is van de samenleving. Kunnen mensen zich met je identificeren? Mijn ervaring is dat het werken met diverse vrijwilligers waarde kan toevoegen aan een organisatie; het creëert een inclusieve omgeving, verruimt de blik op de wereld en het brengt nieuwe perspectieven. Nieuwe gezichten brengen dus nieuwe inzichten met zich mee. Je leert van elkaar. En je maakt de groep mensen rondom jouw bestuur en organisatie tegelijkertijd diverser. En dit biedt kansen om nieuwe doelgroepen aan te spreken waardoor je achterban vergroot!
"Mijn ervaring is dat het werken met diverse vrijwilligers waarde kan toevoegen aan een organisatie."
Nieuwe gezichten
Wie zijn deze nieuwe gezichten dan? Dit zijn groepen mensen die (nog) niet vertegenwoordigd zijn binnen een organisatie of stichting. Bestaat een bestuur bijvoorbeeld uit alleen maar mannen? Dan zouden vrouwen nieuwe gezichten zijn binnen dit bestuur. Deze nieuwe gezichten zijn dus voor elke organisatie anders. Zo kan een particulier initiatief gericht op projecten in Oost-Afrika die bestaat uit voornamelijk Keniaanse bestuursleden op zoek zijn naar bestuursleden die ook andere landen in de regio kunnen vertegenwoordigen of op zoek zijn naar bestuursleden die uit Nederland komen.
Drempels bij werving van vrijwilligers
Luca van Seumeren doet aan de Erasmus Universiteit onderzoek naar vrijwilligerswerk, onder andere naar Nieuwe Gezichten. Zo deed ze onderzoek bij 15 verschillende vrijwilligersorganisaties om te kijken wat voor problemen zij ervaren met het werven van nieuwe gezichten voor deze organisaties. Zij ziet dat bepaalde groepen mensen vaak ondervertegenwoordigd zijn in vrijwilligersorganisaties of particuliere initiatieven in Nederland.
“Vaak worden deze functies vervuld door een homogene, dominante groep. Dit zijn personen die over meer sociaal-culturele en sociaaleconomische hulpbronnen beschikken, zoals een hoog opleidingsniveau, rijkdom en inkomen. Dit blijkt onder andere uit onderzoek van Smith; Hustinx et al. (2010). Deze dominante groep ervaart minder drempels om vrijwilligerswerk uit te voeren, om bestuursfuncties te vullen of om op een organisatie af te stappen. Ook zullen organisaties zich daarom sneller op deze groep focussen.”
(Zelf)-uitsluiting
Maar Luca ziet nog een probleem; “nieuwe gezichten behoren vaak niet tot deze dominante groep. Denk bijvoorbeeld aan bi-culturele Nederlanders, jongeren of mensen met een beperking. Sommige nieuwe gezichten zorgen zelf ook voor ondervertegenwoordiging. Doordat ze niet tot de homogene groep horen zullen ze meer drempels ervaren. Nieuwe gezichten kunnen zich niet aangesproken voelen of bang zijn afgewezen te worden. Ook kunnen ze het gevoel hebben niet de juiste kennis, vaardigheden of scholing te hebben. Ook dit blijkt uit wetenschappelijk onderzoek.” (Haski-Leventhal, et al., 2018 en Haski-Levethal et al, 2019).
(Onbewuste) uitsluiting door organisaties
Er kan bij deze nieuwe gezichten ook sprake zijn van uitsluiting die wordt veroorzaakt door organisaties zelf. Een niet-dominante groep betrekken bij een organisatie kost meer tijd en energie dan mensen vinden die vergelijkbaar zijn met de huidige mensen binnen een organisatie. Echter zijn er al kleine stappen die een stichting kan nemen om een meer inclusief beleid te voeren. Zo verminder je de drempels voor nieuwe gezichten en creëer je een meer divers bestuur.