De sleutel tot duurzame watersystemen
De overheid van Kameroen zat met de handen in het haar. Gemeenschappen van Buea Town City hebben een waterprobleem. Waar de ene buurt wel een schone drinkwaterbron heeft maar het niet eenvoudig naar huis kan dragen, staan 20.000 andere buurtbewoners in lange rijen bij vervuilde drinkwaterpunten. De situatie was schrijnend. Totdat op een dag de dorpsoudsten zeiden: nu is het genoeg. Ze sloegen de handen ineen en namen het heft in eigen handen.
Van oudsher waren de zes gemeenschappen van Buea Town City in Kameroen gewend om toegang tot schoon drinkwater te hebben. De gemeenschappen wonen in een gebied waar veel bronnen een onuitputtelijk aanbod bieden van schoon drinkwater. Tegenwoordig zijn de meeste waterpunten compleet vervuild, kapot of ontoegankelijk. Hierdoor kopen velen water in jerrycans. Dit heeft een grote invloed op de hygiëne en economische mogelijkheden in de gemeenschappen.
Gemeenschap eigenaar van het water
Om dit probleem bij de wortels aan te pakken besloten de lokale organisaties LiveBuild en Humanifores samen te werken met de mensen uit de gemeenschap van Buea Town City. Zij kwamen erachter dat de mensen zich geen eigenaar voelden over de waterpunten. Het project startte daarom met het organiseren van comités vanuit de gemeenschap om een goede controle en management te krijgen over de watersystemen.
Niet meer top down, maar bottom up aangestuurd
“De mensen moeten zich zélf verantwoordelijk voelen voor de toegang tot schoon drinkwater. Het is nu succesvol omdat het eigenaarschap bij de gemeenschap ligt”, vertelt Jaba Wose, projectleider in Buea Town City. In tien gebieden hebben ze mensen getraind om het waterproject te begeleiden. Daarna hebben ze hen samengebracht om een ‘board of directors’ op te zetten, deze overziet de toegang tot schoon drinkwater. Deze board of directors vormen een vereniging: The Water Hill Development Organisation, die gelegaliseerd is. Dankzij die vereniging kregen zij eigenaarschap, want met de vereniging is het juridisch geregeld dat alle activiteiten onder hun bestuur vielen.
Iedereen draagt zijn steentje bij
Toen was er nog de kwestie van het renoveren van de watersystemen. Iedereen werd betrokken en kreeg trainingen om te begrijpen hoe ze moesten zorgen voor het watersysteem. De jongeren kregen informatie over hoe je de watersystemen schoon moet houden en de ouderen hielpen mee met het dragen van zand naar de bouwplaats. Iedereen kreeg een rol. In alle tien gebieden waar de watersystemen werden gerenoveerd voelden mensen zich verantwoordelijk en wilden ze graag op de hoogte gehouden worden. Jaba Wose: “Het inschakelen van werknemers uit de omgeving is de grootste succesfactor, in combinatie met het lokale bestuur.”
Verantwoording naar de gemeenschap
De lokale bestuurders van de tien gebieden communiceren met de werknemers, bezoeken de bouwplaats en houden zich zo op de hoogte. “De verantwoording naar de gemeenschap is dus niet eenmalig, maar een constante stroom van informatie die goed georganiseerd is in het project. Zo blijft iedereen betrokken. En dat is belangrijk, want het water is bezit van iedereen en iedereen heeft recht op toegang tot het water.”
Inbedding in traditionele structuren en besluitvorming
De organisaties creëerden vanaf het begin een structuur waar het idee van eigenaarschap over het water centraal staat. De vereniging, werknemers en gemeenschap waren goed op elkaar afgestemd. Constant vanuit de gedachte dat het water van iedereen is. Hierin hebben ze ook vanaf het begin er voor gezorgd dat de structuren, regels, waarden en normen binnen dit project geïmplementeerd werden door de traditionele leiders in de gemeenschap. De ontwikkeling is van binnenuit gestart met respect voor de cultuur en traditionele besluitvorming en structuren. De chief van Buea Town, Endeley Esuka, heeft het uiteindelijk allemaal opgestart. “Vroeger hadden we enorm veel water, het was geen probleem. Maar toen ik de laatste jaren het gebied zag opdrogen heb ik de gemeenschapsleiders samengeroepen. Ik heb hen ter verantwoording geroepen om samen met de mensen actie te ondernemen.”
Financiële bijdrage van alle huishoudens
Om de duurzaamheid te garanderen en onderhoud te kunnen plegen dragen alle huishoudens financieel bij aan het watersysteem. Het project laat zien hoe belangrijk dat is, want de bevolkingsgroei is groot in dit gebied. Dus de druk op de nieuwe waterpunten groeit.
Gezamenlijke verantwoordelijkheid om water door te geven aan volgende generaties
Daarom is het erg belangrijk dat de controle blijft, de verantwoordelijkheid ook genomen wordt door nieuwkomers en dat er middelen zijn om te repareren. “We willen dat ook de volgende generatie vruchten plukt van de investeringen die we maken. De vrucht van het leven is nu eenmaal schoon drinkwater.”
