Duurzame projecten: tips, trucs en mooie voorbeelden

Bij Wilde Ganzen ondersteunen we duurzame projecten waar de lokale gemeenschap achter staat. Maar wat bedoelen we eigenlijk met duurzaam – en waarom vinden we dat zo belangrijk? En: hoe kunnen wij – de lokale partner, jullie stichting en Wilde Ganzen – ervoor zorgen dat een project een lange-termijn impact heeft? Deze blog neemt je mee langs deze vragen. Op basis van verschillende mooie voorbeelden van lokale partners hebben we een lijstje gemaakt met tips die bijdragen aan een positieve lange-termijn impact van je project.

Duurzaamheid: wat en waarom  

Wilde Ganzen beschrijft duurzame projecten als activiteiten die zorgen voor positieve verandering op de lange termijn. Daarom geven wij premie aan projecten van organisaties die werken aan toegang tot relevante basisvoorzieningen, zoals gezondheidszorg, schoon water, goede sanitaire voorzieningen en onderwijs. We ondersteunen de maatschappelijke organisaties om hun projecten duurzaam op te zetten.  Bovendien steunen we de maatschappelijke organisaties zelf om autonoom en veerkrachtig te opereren. Ontwikkelingen zijn immers duurzamer als ze ter plekke worden gesteund door krachtige, onafhankelijke organisaties.  

Niveaus van duurzaamheid 

Er zijn verschillende niveaus waarop jij en jouw partner kunnen zien of een project duurzaam is. Allereerst is het belangrijk om te kijken of het project zelf na afloop door kan gaan, bijvoorbeeld doordat de overheid geld geeft voor het salaris van leraren. Ten tweede kan je kijken naar de duurzaamheid van het resultaat van het project. Een project dat leraren opleidt, bijvoorbeeld, verbetert de kwaliteit van het onderwijs voor nu en in de toekomst. Ten slotte kunnen we de duurzame impact van een project onderscheiden: het project pakt niet alleen het geïdentificeerde probleem aan, maar ook de oorzaken ervan.   

Tips en trucs van partnerorganisaties   

Tot zover de visie van Wilde Ganzen op duurzaamheid: laten we eens kijken naar de onderdelen die een project echt duurzaam maken! En van wie kunnen we beter leren dan van jullie partnerorganisaties die al goede resultaten op de lange termijn hebben geboekt? Dit zijn een aantal tips en trucs op basis van hun ervaringen:  

Eigenaarschap van probleem én oplossing  

Het is belangrijk dat de gemeenschap zelf het probleem wil aanpakken en met oplossingen komt. Als mensen er namelijk van overtuigd zijn dat er iets gedaan kan en moet worden aan de huidige situatie, dan helpen ze graag. Interessant punt om over na te denken: als mensen niet willen helpen, kijk dan eens goed of het project wel past bij wat de gemeenschap nodig heeft. 

Als de mensen uit de gemeenschap verantwoordelijkheid voelen over het project, zullen zij ervoor willen zorgen dat het blijft bestaan. Dit komt de duurzaamheid ten goede. Eigenaarschap hangt nauw samen met gemeenschapsparticipatie, waarover we deze blog hebben geschreven.  

Training en scholing 

Onderwijs is heel belangrijk voor blijvende verandering. We zien dat steeds meer projecten training en onderwijs aanbieden. Met extra vaardigheden hebben mensen immers meer kans om een inkomen te verdienen. Ook kunnen ze zo het project draaiende houden. Daarom is het goed om niet alleen een vak te leren, maar ook andere nuttige dingen, zoals ondernemen, IT of schrijven. 

Overheidssteun  

De overheid kan een rol spelen in de voortzetting van jullie werk. Ze kunnen bijvoorbeeld salarissen betalen voor mensen die zijn opgeleid door het project. Ook kunnen ze certificaten erkennen, zodat mensen officieel in dat beroep kunnen werken. Soms geven overheden subsidies als openbare diensten goed genoeg zijn. Overleg daarom altijd met je partnerorganisatie om te zien of je aan bepaalde regels moet voldoen voor overheidssteun. En betrek de overheid bij jullie plannen!  

Een andere tip is om te onderzoeken wat de beleidsplannen van de lokale overheid zijn en hoe jullie project daarin past. Uiteindelijk is de overheid verantwoordelijk voor de basisbehoeften van mensen. Dus gemeenschappen kunnen de overheid aanspreken om die behoeften te vervullen. Zie bijvoorbeeld hier meer informatie over ‘the right based approach‘.   

Lokale fondsenwerving  

Het is goed als een project niet alleen afhankelijk is van buitenlandse hulp. Lokale fondsenwerving is niet beperkt tot de grenzen van een dorp of regio. Denk aan het netwerk van de gemeenschap: zo kunnen oud-klasgenoten of verhuisde familieleden wellicht iets bijdragen. Denk bovendien ‘out-of-the-box’: een van de voorbeelden organiseerde een veiling waarop vee en bezittingen werden verkocht om geld in te zamelen. Jouw partnerorganisatie kan ook deelnemen aan de gratis online cursus over lokale fondsenwerving. 

Financiële onafhankelijkheid  

Naast lokale fondsenwerving wordt financiële onafhankelijkheid in veel projecten bevordert door het verbouwen van voedsel of het houden van vee. Een andere investering die de uitgaven verlaagt zijn zonnepanelen. Zo kan je partnerorganisatie de kostenpost voor elektriciteit verlagen en de stroomvoorziening verbeteren.   

Analyseer de context 

Zorg ervoor dat je de context analyseert waarin het project zal plaatsvinden en pas het project daarop aan. Hebben studenten van je vakschool misschien een vergunning nodig om aan de slag te gaan? Zijn nieuwe vakmensen van een bepaald beroep echt nodig of zal het negatieve concurrentie creëren? Waar moet je op letten als je werkt met kinderen? 

Geen toverformule  

Elke situatie is anders, dus we moeten daar rekening mee houden. Er is geen magische formule die ervoor zorgt dat een project altijd succesvol is op lange termijn. Daarom vinden we het bij Wilde Ganzen belangrijk dat de partnerorganisatie een leidende rol heeft. Zij kennen de context van het project nog beter dan wij vanuit Nederland. Toch kunnen we uit de bovenstaande punten enkele belangrijke dingen halen die vaak cruciaal zijn voor het lange-termijn succes van een project. Als de gemeenschap meedoet en verantwoordelijkheid voelt over het project, dan motiveert dat mensen om samen een probleem aan te pakken. Dit zorgt voor actie en passende oplossingen, waardoor het project op alle niveaus duurzamer wordt.  

Benieuwd naar enkele voorbeelden van samenwerkingen die op lange termijn een positieve verandering voor de gemeenschap teweegbrachten? Kijk dan naar de blogs hieronder. Laat je inspireren door de tips en trucs om samen met je partnerorganisatie een best practice van jullie project te maken!