Het is bijna zover: oranje tompoezen, Nederlandse vlaggetjes, straten vol braderieën, muziek, heel veel bier en feest tot diep in de nacht. Op 27 april is het Koningsdag en daar kán je niet omheen. Het hele land kleurt oranje en voor een dag staat alles op zijn kop: een oergezellige traditie van meer dan honderd jaar oud om de verjaardag van het Nederlandse staatshoofd te vieren. Maar, hoe wordt Koningsdag eigenlijk elders gevierd?
Prithvi Jayanti
“In Nepal hebben we ‘Prithvi Jayanti’, wat letterlijk ‘verjaardag van Prithvi Narayan Shah’, betekent. Op deze dag wordt de verjaardag van Nepals eerste koning Prithvi Narayan Shah gevierd,” vertelt Nepalese kinderboekenschrijfster Anuradha Sharma. “Voor 1786 bestond het grondgebied waaruit Nepal nu bestaat uit verschillende kleine koninkrijkjes met een eigen bestuur. Prithvi Narayan Shah bracht al deze rijkjes samen tot één groot Nepal, waarvan hij de eerste koning werd.”
“Prithvi Jayanti is geen feest zoals Koningsdag dat is in Nederland. Sinds de monarchie in Nepal werd afgeschaft na grote, aanhoudende volksprotesten in 2006, is het geen officiële feestdag meer. De enige mensen die waarde hechten aan deze feestdag zijn mensen die nog geloven in de monarchie. Zij organiseren evenementen en ceremonies om Prithvi Narayan Shah te herdenken en over zijn bijdrage aan Nepal te praten. In veel steden staan standbeelden van hem, waar traditionele bloemenkransen worden neergelegd.”
In het geel voor de Thaise Koning
“In Thailand wordt net als in Nederland de verjaardag van het staatshoofd gevierd als een nationale feestdag,” vertelt fietsenmaker Aaron Cornelissen, die tijdens zijn reis door Thailand de bijzondere verjaardag van Thaise koning Rama X meemaakte. “De viering vindt plaats op 28 juli is heel belangrijk in Thailand. Scholen zijn gesloten en ook veel winkels en bedrijven sluiten voor een dag hun deuren.”
“Thailand is een erg Boeddhistisch land. De verjaardag van Rama X begint dan ook met een bezoek van het koninklijk echtpaar aan de tempel van de Smaragdgroene Boeddha, een belangrijk Boeddhabeeld in de Wha Phra Kaew tempel, die grenst aan het koninklijk paleis. Later houdt de koning een toespraak op het balkon van zijn paleis, waar hij zijn dankbaarheid en loyaliteit aan het Thaise volk toont.”
“Door heel het land worden feestelijke evenementen en parades georganiseerd. Er worden typisch Thaise gerechten uitgedeeld en er vinden traditionele uitvoeringen plaats waarin het koninklijk echtpaar wordt uitgebeeld. Veel mensen gaan de straat op met portretten van de koning en kleden zich in het geel: de kleur van het Thaise koningshuis, waardoor de straten zich overweldigend geel kleuren. De verjaardag heeft een grote symbolische betekenis: de viering staat voor dankbaarheid aan de koning en de veerkracht van het Thaise volk.”
Verzetsheld Koning Amador
“Op het West-Afrikaanse eiland Sao Tomé en Principe hebben we op 4 januari een nationale feestdag ter ere van koning Rei Amador,” vertelt Bruno Miguel, medewerker van stichting Laga Lagá, die zich inzet voor armoedebestrijding en natuurbehoud op Sao Tomé en Principe. “Rei Amador was geen officiële koning, maar een belangrijk figuur in het verzet tegen de Portugese overheersers.”
“In de zestiende eeuw werd Sao Tomé en Principe gekoloniseerd door de Portugezen. Afrikanen uit omringende landen werden gedwongen als slaaf te werken op suikerrietplantages op het eiland. Rei Amador was een van hen. In 1595 leidde Rei Amador een groep tot slaaf gemaakten die in opstand kwamen tegen de Portugese overheerser. Op heel het eiland begonnen tot slaaf gemaakten plantages aan te vallen en suikerriet te verbranden. Er volgde een bloedige strijd tussen het Portugese leger en Rei Amador’s rebellen. Tijdens de strijd benoemde Rei Amador zichzelf tot koning van Sao Tomé.”
“Uiteindelijk werd de rebellie neergeslagen en werd Rei Amador op gruwelijke wijze vermoord. Toch is deze opstand de geschiedenis ingegaan als een van de grootste slavenopstanden ooit. Rei Amador staat symbool voor moed en vrijheid. Op 4 januari herdenken en vieren wij hem en de opstand tegen het slavensysteem. Scholen, bedrijven en overheidsinstellingen zijn gesloten en er is feest op heel het eiland. Op deze dag omarmen we onze mooie cultuur door middel van traditionele dans en muziek en typische gerechten.”
Dag van de Turkse Republiek
“In Turkije vieren we geen Koningsdag, maar wel de Dag van de Republiek, een jaarlijkse feestdag op 29 augustus waarop we juist het einde van de monarchie onder het Ottomaanse Rijk en de geboorte van de Turkse Republiek in 1923 te vieren,” vertellen mondheelkundestudent Beyza Suludere en haar vader Halil Suludere, manager van Turkse eetconcern Hasret.
Beyza: “De Dag van de Republiek staat symbool voor de geboorte van modern Turkije, waar vrouwen gelijke stemrechten hebben en het land wordt bestuurd door een parlementaire democratie. Het is een hele feestelijke en nationalistische dag.”
Halil: “In de ochtend vindt een grote militaire parade plaats, om te laten zien hoe sterk het Turkse leger is en hoe belangrijk militairen zijn voor Turkije. Leerlingen van scholen door heel het land komen samen in grote stadia, om toneelstukken op te voeren over de Turkse Republiek of om het tegen elkaar op te nemen in verschillende sporten. In alle uithoeken worden festiviteiten georganiseerd met Turkse muziek en lekkernijen. Er zijn veel concerten en het is overal op straat gezellig. ‘s Avonds is er een grote stoet, waar iedereen met vuur en Turkse vlaggen door de straten loopt. Het is een echt volksfeest.”