Dove kinderen in Peru worden vaak gepest en groeien in eenzaamheid op. Praten met familie en vrienden lukt niet, omdat bijna niemand gebarentaal kan. Stefanny Silva en Bliomar Requeña helpen dove en slechthorende mensen.
De moeder van Stefanny kreeg tijdens de zwangerschap de infectieziekte rodehond, waardoor Stefanny doof werd geboren. “Thuis waren er alleen maar horende mensen. Het voelde als een straf van God dat ik niet kon horen en niet met ze kon praten”, vertelt ze. “Ik herinner me dat mijn moeder me steunde, maar toch was ik erg in de war. De redding voor mij was de dovenschool, waar ik gebarentaal leerde en vrienden heb gemaakt.” De overstap naar de ‘gewone’ universiteit was voor Stefanny wel een behoorlijke cultuurschok. “Ik was inmiddels gewend om alleen met dove mensen om te gaan. Gelukkig had ik naast de Spaanse gebarentaal, ook Spaans geleerd, zodat ik toch een beetje met horende mensen kon communiceren.”
Moeilijk
Stefanny had het geluk dat ze naar een speciale dovenschool kon. Maar dat is sinds 2010 veranderd in Peru: dove kinderen worden tegenwoordig zoveel mogelijk naar een gewone school gestuurd. Het idee hierachter is dat ze zo volwaardig mee kunnen doen in de samenleving. “Helaas is het onderwijs hier niet op berekend”, legt Bliomar uit. Hij is getrouwd met Stefanny en samen proberen ze de dovengemeenschap in Cajamarca vooruit te helpen. “Alle lesprogramma’s zijn gemaakt voor mensen die Spaans kunnen spreken en lezen. Voor dove mensen is Spaans moeilijk te volgen. Het gevolg is dat maar weinig doven succesvol een opleiding afronden.”
Eigenwaarde
Stefanny en Bliomar pleitten voor meer gelijkwaardigheid. “Er zijn meer en betere tolken nodig”, vertelt Bliomar. Het land heeft geen opleiding Peruaanse Gebarentaal, tolken leiden zichzelf op en helpen op eigen initiatief anderen. “We zien gelukkig dat steeds meer scholen tolken aannemen, maar de kwaliteit van vertalingen kan beter.” Daarnaast wil het echtpaar dove mensen mondiger en zelfverzekerder maken. “Nu zien we vaak dat horende mensen op een hoger voetstuk worden geplaatst door doven”, zegt Stefanny. “Terwijl eigenlijk horende mensen meer rekening zouden moeten houden met ons. Ik zou graag willen dat we meer van elkaar leren. Onderwijs is zo belangrijk voor je eigenwaarde en identiteit. Hoe meer kennis een dove heeft, hoe mondiger hij of zij zal zijn. Dat helpt dove mensen om beter te presteren op school en in de samenleving.”
“Er zijn meer en betere tolken nodig. We zien gelukkig dat steeds meer scholen tolken aannemen, maar de kwaliteit van vertalingen kan beter.”
Rolmodellen
Wilde Ganzen steunt de verbetering van onderwijs voor doven in Peru. Dat doen we samen met de Peruaanse organisatie Asociación Holanda en de Nederlandse stichting Oportunidades Iguales (gelijke kansen). Zij werken nauw samen met Stefanny en Bliomar. We investeren in onderwijsmateriaal voor basisscholen en in het opleiden en inzetten van tolken. Ook proberen we horende familieleden en leerlingen te motiveren om gebarentaal te leren. De levens van vele dove kinderen zijn hierdoor veranderd. Meerdere kinderen hebben inmiddels succesvol de middelbare school afgerond en zijn rolmodellen geworden voor andere dove kinderen. Er wordt hard gewerkt om deze kinderen ook te laten slagen op de universiteit en om goede tolken op te leiden die op school, bij bijeenkomsten en op televisie de Spaanse taal kunnen vertalen in gebarentaal.
IJs in de Andes
Inmiddels hebben ze meerdere vestigingen waar doven een goede baan kunnen vinden. Met de winst uit de ijswinkel worden projecten gefinancierd om de positie van doven nog verder te verbeteren. De twee en half jaar durende coronamaatregelen bracht de ijszaak in grote problemen. Maar de wilskracht van Pim en zijn medewerkers om door te zetten is groot.
Rectificatie
Bovenstaande foto staat ook in Wilde Ganzen Magazine #1 van 2023. Bij de foto in het magazine hebben we een fout gemaakt in het fotobijschrift. Op de foto staat Pim helemaal links, met naast hem Lidia Silva, en niet zijn vrouw Luz Marina (zoals in het magazine stond).